Academia Occitana

Ai agut legit que dins la lenga medievala i aviá tant de mots amb la « e » de sosten coma de mots sense aquela « e ». Plan segur. Non sèm nosautres que direm lo contrari, quitament se los exemples fan un pauc sofraita per la segonda afirmacion. Direm simplament que l’aparicion de la « e » de sosten acompanha un fenomèn doble, l’arribada de mots sabents (pel latin) e l’evolucion fonologica. Sèm alavetz al s. XIII e nos acaminam de l’occitan ancian cap a l’occitan modèrne (al sègle seguent, las Leis d’Amor prepausaràn a l’encòp « pedagoc » e « majordome »). Ne trobam de testimònis dins la literatura amb los trobadors de la resisténcia e l’anonime de la Cançon de la crosada (*), d’autors que non pòdon èsser suspectats d’escambis culturals assidús amb los crosats - puèi qu’aqueste « malaür » seriá degut a l’influéncia del francés. Non soi brica segur tanpauc que foguèssen los ribauds franceses qu’importèron los mots sabents e influencièron l’occitan per l’escriptura. E mancam de pròvas per supausar, après lo desplaçament de l’accent tonic, una estapa « *prodig » dins la mutacion pròdig → prodigue. Las doás darrièras son de certituds, la primièra una ipotèsi que non s’adapta melhor al païsatge que las torres neomedievalas de Carcassona.

Adonc, la lenga anteriora al s. XIII ! Es aquí que tot s’esclaira. Aquí la clau e lo desnosador. Aquí la referéncia e lo modèl privilegiats pel CLO, que considèra Pèire Cardenal coma un irresponsable « antinormista ». Aquí l’origina dels assemblatges o sorgiments estranhs *conservador per conservator, *ordenador per ordinator, *pacificaire per pacificator, *normalizaire (!) per normalizator…. E, mai clar encara, la causida d’un certan vocabulari dins la pròsa de sos sòcis : *feusal per feudal ; *eissilh per exili ; *fiseltat per fidelitat… Sentissi una aura freda, l’ostal seriá trevat ?

J. P.

(*). « E tant bon colp ferit sus elmes de Pabia… » ; « E.l castelas e.n Joris e n’Alcelmes aizitz… ».