Academia Occitana

Es amb grand plaser que saludam la reconeissença pel Conselh de Govèrn de Catalonha, de l’Acadèmia de la lenga occitana, filha de l’Institut d’Estudis Aranesi. Aquela institucion, oficiala sus tot lo territòri de la Generalitat, obrarà a l’encòp a la normalizacion de l’occitan aranés e a la promocion de l’occitan estandard.

Vesèm aital se concretizar lo projècte doble, definit despuèi sas originas per l’Acadèmia occitana (http://www.academiaoccitana.eu/?q=oc/node/3), de la defensa d’una cultura locala socializada, teissut fragil sul qual se fonda la legitimitat de nòstre combat, e parallèlament de la difusion de la lenga generala de comunicacion.

Mai que jamai, pensam qu’aqueste exemple aranés es lo que se deu seguir per tot l’espandi occitan.

La question es aquesta, clarament pausada a tot occitanista de consciéncia e de còr : es que volèm sacrificar lo bearnés de Desporrin, Navarròt e Camelat, lo lomanhòl de Garròs, Dastròs e Bladèr, l’armanhagués de Bedot, Sarrant e Lajús, lo comengés de Larada, Adèrn e Dambièla, lo lanusquet d’Arnaudin, Delbosquet e Manciet, lo bigordan de Filadèlfa, l’aranés de Condò Sambeat… totes gascons de bon compréner, a un pretendut gascon estandard, inutil, destructor de nòstras rasics darrièras, aseptizat, torcejat, crestat, o aparar la lenga viva tala coma es, en tot reconéisser a un nivèl diferent aqueste necessari occitan estandard, rebat fidèl - paradoxalament per d’unes - de l’unitat prigonda de la lenga nòstra ? E podèm contunhar la litania d’aquel patrimòni subrebèl sul qual s’enaucèron cinc sègles de nòstra literatura : lo marselhés de Gelú, Bernard e Rebol, l’agenés de Daubassa, Corteta e Jansemin, lo montpelherenc de Despuèch, Fabre e Roqueta, lo rodanenc de Mistral, Aubanèl e André, lo roergat de Besson, Molí e Gairaud, lo lemosin de Ros, Grenièr e Delpastre, lo grassenc de Belaud, lo mondin de Godelin, lo lauragués de Forès, lo niçard de Rancher, lo carcinòl de Cubainas, lo foissenc de Saurat, etc.

L’occitan estandard es lo garant de la diversitat e de la riquesa linguistica d’Occitania. Aquò sense empachar, plan lo contrari, cada parlar d’accedir a la meteissa competéncia (mots sabents e neologismes comuns) dins son airal. Ne tornarem parlar.

J. P.