Academia Occitana

« Lo Conseu de la Lenga Occitana presenta lo problema AGE/ATGE d’un biais estrange... Indica una forma iniciala femenina una image (…), forma passadi pi au masculin en pilhant lo sufixe –ATGE: un imatge (…). Aquí lo C.L.O. si destaca de la règla de basa de la grafia occitana, qu’es totjorn estada d’escriure -G quora avèm un -G etimologic (…) e -TG quora avèm una formacion segondària (…). Devèm finda dire que Mistral dona ja image au masculin: doncas non es tant recent. E per aumentar la confusion lo catalan emplega imatge au femenin, cen que vèn roïnar la bèla teoria dau C.L.O. ».

Aquela nòta de Reinat Toscano (Reflexions sobre la lenga, abriu de 2013, p. 77) es una escasença per nos interrogar sus una tendéncia d’unes lingüistas que, jos cobèrt de « correccions », tanh sovent a una certana « privatizacion » de la lenga… D’efièit, cal rapelar que se la prononciacion de « j/g » e de « tg » es la meteissa en totas circonstàncias sus una part del territòri, aquò non sauriá constituïr una lei generala : endacòm mai, lo « j » de passejar non se pronóncia pas coma lo « j » de jamai, que correspond el al « tg » de vilatge. E que image prononciat segon aquesta règla es masculin. Aital destinguisson lo « g » d’image e lo « tg » de vilatge, Pèire Godelin, Francés de Corteta, Frederic Mistral, Loís Piat, Loís Alibèrt… E ja, en 1895, Gabrièl Visnèr s’emmaliciava contra los que disián « imatge » e « imatgenar », e declarava aquela prononciacion « incorrècta ». Mas, me diràn, aqueste non èra qu’un patesejaire…
Lo C.L.O. e los que l’an seguit destrian « imatge », mas tanben « imatgièr », « imatjaire », « imatjar », « imatjariá », « imatjós », de imaginar, imaginable, imaginacion, imaginaire, imaginari, imaginatiu…. - sol (i)magena, doblet d’image, es estat oblidat dins aquel jòc de massacre. Mas qué fasèm, dins aquesta dicotomia azardosa, dels imaginaires, presents dins un fum de documents fins a l’epòca modèrna e que donèron son nom a una carrièra de Tolosa ? D’artistas capables d’imaginar, es a dire d’inventar (de trobar) e de crear, e dont l’òbra consistissiá en una representacion (image), que foguèsse una enluminadura, un dessenh, una pintura o una esculptura. Se volèm parlar d’aqueles imaginaires, los apelarem « imatginaires » ?

J.P.