Academia Occitana

Per trobar las solucions bonas per çò que tòca al vocabulari dels mestièrs, res non val de consultar los documents comptables mai prèp de l’Edicte fatal de 1539 e encara escrits dins l’occitan estandard de l’epòca. Dins los comptes capitularis de Tolosa, trobam en 1512 los mots penheire, pénher - que son participi passat es pint -, pintura e despintar. Una carrièra de Tolosa pòrta lo nom de Pergapinta. Per las fòrmas palatalizadas, los diccionaris de la lenga medievala pòrtan pench, penchura, penchedor… mas aquestes podián far confusion amb penche, penchenar, penchenadura… Un lingüista professional prepausa de causir per l’occitan estandard, entre pintar e *pintrar en tot preferir lo primièr. Es aisit de compréner que pintar es una recomposicion a partir del participi passat pint, e avèm trobat despintar a costat de pénher, çò que sembla provar una « coexisténcia », benlèu limitada a aquestas doás fòrmas. Mas pintar dins lo sens de cobrir de pintura pausa un problèma d’omofonia amb pintar dins lo sens de beure mai que de rason. E es per aquò qu’apareguèt, quitament en gascon, *pintrar fargat sul francisme *pintre, amb per subrepés lo pauc graciós *pintrura. La lenga classica ofrís d’autre biais un sinonime a penheire amb pintor, qu’a l’avantatge d’èsser comun amb lo catalan mas qu’es omofòn de pinton ! Al feminin tanben, es mai aisit de parlar de penheira que de *pintora, jamai atestat e que se confondriá amb pintura. Cal èsser conscient que la lenga generala (qu’acaben de nos parlar dels « dialèctes » coma s’aqueles fonccionavan en pradas resclausas) causiguèt per de rasons de clartat las variantas non-palatalizadas pels derivats de pingere e las variantas palatalizadas (al lòc de *pente, *pentar -adaptats en gascon en pienti, pientar etc.), pels de pectinare. Avèm d’autres exemples d’aquel tipe de destriament amb punta/ponchut, tractar/trachar, brut/bruch… Donc, per virar brida, pénher, penheire -a, pint -a  e pintura (en prioritat dins Piat) semblan los tèrmes mai adaptats a l’occitan estandard.

J.P.