Academia Occitana

Un linguista amator, tot ben que visionari e que viu a París, ven de recampar una imposanta tièra de linguistas professionals d’aquel parçan, refortida de qualques indigènas complasents, per un manifèste que demorarà dins l’istòria. Dins la seguida de Dante, de Mistral e de qualques autres, nos èrem acostumats a parlar de la lenga d’òc al singular, expression a partir de laquala se farguèron l’adjectiu occitan e lo nom Occitania. Despuèi qualque temps, qualques amics pesucs del grand Provençal (mas òm es totjorn traït pels sieus) lo contradiguèron per lo melhor onorar e inventèron « las lengas d’òc » al plural. Atal se publiquèt d’obratges sus la « lenga gascona »… Mas ara sèm davant quicòm de nòu. Aquí qu’aquela lenga novèla s’es devesida al sieu torn per ne far doás : lo gascon e lo bearnés, o s’amatz mai, la « lenga gascona » e la « lenga bearnesa ». Mas perqué s’arrestar a doás lengas dins lo tan prestigiós triangle garonés ? Seriá una injustícia d’oblidar – nosautres non los oblidam pas - l’armanhagués, lo lomanhòl, lo lanusquet, lo comengés, lo bordalés… E non pensatz que lo bigordan de Bernadeta – e pas sonque de Bernadeta ! – non auriá dreit tanben, e en primièr, a l’estatut de lenga ? M’arrèsti per polsar, que ja soi a uèit, mas seriá un escandal tanben d’ignorar lo garonenc, l’astaragués, lo manhoagués, lo baionés… Digam dotze ! E quand pensi que los Araneses (tè los ai pas comptats !), tan fidèls a lor parlar se dison Occitans ! Emai qu’o vòlon tot : los trobadors, Flamenca, la Cançon de la Crosada, Garròs, Godelin, Larada, Jansemin, Mistral, Aubanèl, Bladèr, Camelat, Bodon, Roqueta, Manciet, Lafont… E qu’an l’audàcia de pensar que l’occitan estandard lor serà necessari per defendre aquel patrimòni literari comun coma lor parlar local. Una brava question als linguistas parisencs e a lors supletius.

J.P.