Academia Occitana

L’òbra de Pèir de Garròs es escrita en gascon garonenc, la de Pèire Godelin en mondin, la de Jansemin en agenés, la de Victor Gelú en provençal maritime, la de Frederic Mistral en provençal rodanenc, la de Justin Besson en roergat, la de Miquèu Camelat en bearnés, la de Bernat Manciet en lanusquet… Atal per la totalitat de nòstra literatura modèrna. Per l’Acadèmia occitana, la realitat de la lenga nòstra, la lenga socializada e viva, es uèi encara la dels parlars, o coma disèm de « las varietats eretadas », es a dire de sistèmas linguistics istoricament regularizats dins un espaci donat. La paradòxa de las màgers es que uèi son los que pretendon defendre « los dialèctes » contra los partisans de la lenga comuna (caricaturats per eles, aquò s’enten), que son sos primièrs destructors. Poiriam parlars d’ensenhaires qu’an d’idèas personalas sus la lenga que devon ensenhar, d’editors visionaris que passan de tèxtes ancians a la molineta de qualque micronacionalisme regional, de diccionaris « gascons » que son en realitat bearneses, de tal organisme quasi-oficial qu’utiliza una mena de macaronic per sas comunicacions panoccitanas, o encara de totas las mesclanhas linguisticas difusadas dins la premsa escrita (papièr e numerica) o alestidas en laboratòris. Per l’Acadèmia occitana donc, l’urgéncia es de salvar e promòure los parlars istorics – per n’èsser convençut basta d’agaitar las publicacions de sos membres – en tot promòure une lenga comuna per ligar lo fagòt. D’aquesta, que correspond a cap de dialècte particular e qu’es solament la lenga de totes, ne tornarem parlar. Rapelam que l’Acadèmia occitana preconiza la coneissença per cadun – e mai que mai los que se dison occitanistas – d’aqueles dos registres de la lenga que de tot biais an en comun, en mai dels 90% dels mots de formacion populara, la totalitat dels mots semisabents e sabents. E non me diguèssen, aprèp aver legit aquò, que non comprenon pas l’occitan comun.

J.-P.