Academia Occitana
Autom o auton
Totes los diccionaris de uèi escrivon « auton » al lòc d’ « autom ». L’enquèsta :
Raynouard :
Autom, automne e automnal
Aqueste autor preciós nos dona la fòrma populara e la fòrma sabenta del mot, e lo biais d’adaptar los derivats d’una coma de l’autra.
Levy :
autom e automne
Aqueste nos dona a l’encòp la fòrma populara e la fòrma sabenta del mot.
Honnorat :
Autoun, autouna, puèi autoumnal, autounar, autounada (p. 32).
Aqueste presenta foneticament per autumnus las doas fòrmas oralas conegudas de son temps, siá en grafia classica : autom e autona.
Coma non pòt contradire Raynouard, apond automnal mas ajusta contradictòriament las fòrmas oralas bastidas sus autona : autonar eautonada.
Per aqueste Provençal, de tot biais, non i pòt aver de diferéncia de prononciacion entre automnar e « autonar ».
Mistral :
Autoun (rom. Autom, autompne…), puèi autouno, autouna, autounada, autounage, autounau, autounal, autouneja, autonen, autouniè.
El tanben a legit Raynouard. Coneis las fòrmas classicas autom e automnal e las adapta a la grafia « mistralenca » en autoun eautonau. Per el tanpauc, fonologicament, las fòrmas derivadas amb « n » simpla non pausan pas de problèma : dins son diccionari,damnar s’escriu « dana ».
Piat :
Autoun(o), autouna, autoneja, autounado, autounal, autounenc, autounié.
Per el, Lengadocian, la fòrma majoritària dins la lenga parlada sembla èsser autona, e es a l’origina dels derivats que presenta. A la seguida de Mistral, suggerís d’adaptar autona en auton e justifica atal los derivats mistralencs amb una « n » sola. El tanben « normaliza » automnal en autonal, mas arbitràriament d’un punt de vista fonologic.
Palay :
Autounà (e agourejar), autounade, autounè, autounejar e agòr / abòr.
El a fòrabandit curiosament de son diccionari lo francisme autona alavetz que conserva sos derivats qu’an recebuda la benediccion de Mistral. Sos successors Narioo e Morà corregiràn autona (tant espandit en Gasconha coma endacòm mai) en auton. E l’afar serà reglat. Tant que viras fas lo torn.
Alibèrt :
Per un còp, nòstre « filològue nacional » mancarà de volontarisme. Voldrà gaubejar la cabra e lo caulet e prepausarà doás intradas :
L’absurdidat d’aquela causida cura los uèlhs : Alibèrt, dins sa tièra patesejanta, non gausèt pas « autonal ». En causissent auton, per simpla flaquesa (o manca de temps), contraditz sos principis grafics e l’edifici que bastiguèt. Totes los diccionaris contemporanèus l’an seguit dins aquela contradiccion.
La question es aquesta : es que nos caldrà explicar als escolans que « auton » se pronóncia coma « prenom » mas s’escriu coma « poton » que el se pronóncia coma « tató » ? Far una règla de gramatica per un apax ?
O ben tornar a la logica alibertina plan pensada e a las fòrmas classicas : autom, automnal, automnada, automnar, automnejar, automnenc, automnièr…