L’occitan reivendica l’academia mai anciana d’Euròpa, lo Consistòri del Gai Saber, creada en 1323 per Bernat de Panassac, Guilhèm de Lobra, Berenguièr de Sant Plancat, Pèire de Mejanaserra, Guilhèm de Gontaut, Pèire Camó e Bernat d’Oth. Tre l’annada seguenta, Raimond de Cornet porgiguèt jos son egida son Doctrinal de trobar, un primièr tractat de retorica e de gramatica. En 1356, Guilhèm Molinièr faguèt paréisser un obratge mai elaborat, las famosas Leis d’Amors. Cada an, lo Consistòri distribuïguèt sas jòias als poètas premiats, fins a 1484. Los darrièrs escrits coneguts en occitan son de 1513, pauc d’annadas abans l’Edicte de Villers-Cotterêts.
Aital comencèt la decadéncia de nòstra lenga, caracterizada per sa lenta inadaptacion a dire la realitat del mond. Bèla primièra demest las lengas modèrnas, aviá disputat al latin una expression totala d’aquesta realitat en li manlevar los concèptes que non se trobavan dins los escambis populars. Mas desenant la pèrda de la lenga escrita significava inexorablament la pèrda del sistèma grafic e del vocabulari especializat estacat a sas ancianas foncions.
Las renaissenças successivas dels sègles XVI, XVII e XIX non aportèron d’evolucions particularas sus aquel punt : la lenga èra la de la literatura, de la poesia, quitament pas de la pròsa que demandava mai de precision, mas brica la de l’actualitat, de la Glèisa, del comèrci, del dreit, de las sciéncias, etc.
Mas avèm ara los espleits e la volontat per recobrar “l’empèri de la lenga”, es a dire l’expression de nòstra dignitat.
En 2008, lo consistòri vièlh tornèt espelir jos lo nom d’Academia occitana – Consistòri del Gai Saber. Sos promotors entendon renosar lo fial entre los ancians manteneires dels sègles de fèrre e los nòstres grands davancièrs de la seguida de Frederic Mistral : Josèp Ros, Prospèr Estieu, Antonin Perbòsc, Josèp Salvat e Loïs Alibèrt.
La taula es mesa, esperam los convits.
*
* *
L’Academia occitana - Consistòri del Gai Saber se dona coma dever de recampar totas las competéncias possiblas per menar cap al succès son prètzfait que ne sap l’urgéncia. Los candidats que soscrivon a títol individual a sas orientacions pòdon sollicitar lor admission que se decidís per vòte de l'ensemble dels membres.
L’Academia occitana recampa a l’ora d’ara dètz e sèt femnas e òmes liures. Dins l’òrdre de lor intrada son : Joan Penent ; Joan Salas-Lostau ; Joan-Francés Laffont (membres fondators) ; Florian Vernet ; Nicolau Morvillièrs ; Joan-Jacme Cubainas ; Andrieu Lagarda (membre d'onor) ; Felip Carbona ; Rodgièr Lassaca ; Franc Bardou ; Jusèp Loís Sans Socasau ; Murièl Batbie ; Jacme Taupiac ; Arno Krispin ; Anna-Maria Sgaravizzi ; Marçal Girbau ; Francesc Pic.
President d'onor : Pèire Bec+.
President : Joan Penent. Vice-Presidents : Florian Vernet ; Jacme Taupiac ; Felip Carbona. Secretari : Joan Salas- Lostau. Clavaire : Joan-Jacme Cubainas.