Jorn per jorn

Realisme

Enfin lo « Conselh deus usatgèrs » s’es acampat a Tolosa e nos liura lo prigond de sa pensada e de sos trabalhs. E òc, o avètz remarcat coma ieu, tot aquel mond s’exprimís en bearnés [non voldriái que Camelat se’n sàpia mal, mas cossí dire autrament ?], la lenga liturgica del « Congrès permanent ». E la suspresa ven de Sèrgi que s’i es mes e cossí ! Aital, d’un vam, amb un leugieròt accent roergat e una pèca de novelari : « Cau relativizar la nòrma e ensajar de demesir la distància enter la lenga ideau e la lenga practicada ». E encara : « "Quilo, mètro" : n’ei pas seriós, arren (sic) ne parla atau. Qu’èm anats tròp luenh… ». De son costat, Joan-Francés a « un problèma (…) : sit, site, siti ? ». A demandat « a un escabòt [aquesta, non l’auriái gausada] de lingüistas » mas « ne son pas d’acòrd ». E Cedric V. « tot parièr », voldriá « saber las nòrmas » e ditz sas dificultats : « Nosauts qu’avem referents (Pojada e Sumien), que’s cau har la sopa […aquesta tanpauc]… ». E mai que mai avèm comprés que se devon « avisar » dins aquela comission « de l’ipercorreccion occitanista ». Joan Breç apond a tot aquò un exemple concrèt : « Lo President du CG 64 [Conselh General dels Pirenèus Atlantics pels que non son acostumats als corredors oficials], occitanofòne (sic) primolocutor [non es question aquí de material agricòla, mas de qualqu’un qu’a aprés la lenga a l’ostal], que cambiè "escaduda" per "chança" [fai-te bèstia, lo lop te manja !] sus un desplegant tà çò deu bilingüisme ». E d'acabar sus un ton filosofic ont punteja tota l’indulgéncia tinta d’amarum d’un que coneis la fragilitat de l’arma umana : « au mensh qu’a un avís ». La conclusion vendrà de Cedric R., coma un plan de batalha : « còps que i a, causida deu francisme entà que lo public seguesca. Adaptà’s a la realitat ». E per mai d’eficacitat encara, lo realisme nos encoratjariá a parlar francés.

J. P.

[ ] : nòtas de la redaccion.